Institut d'Estudis Occitans
Label Òc per l'Occitan
  • Òc
  • Français
  • English

« Chanti per tu… » : Omenatge a Joan-Pau Verdier

Joan-Peire Lacomba

« Chanti per tu e per ma terra… ». ’Quo es aital que faguei sa coneissença, e que sigueram, de segur, mai d’un a far sa coneissença. Una chançon que nos parlava, dins sa lenga, d’un país e de sa charn vielha, de sos espers mai de sas desfachas, un país, lo nòstre, que se’n vesiá, e dumpuei de temps. Talament tant que nos semblet que la terra nos ne’n tremolava jos los pès, coma si lo país se veniá de desvelhar d’aquelas quauquas nòtas !

« Chanti per tu e per ma terra… » E enquera mai priondament si n’òm pòt dire, lo « tu » getava los mots del poeta aus quatre vents grands del monde, que « tu » podiá èsser tu, legidor, ieu, auvidor, o be tota femna o tot òme dins l’espandit de la Terra entièra. En d-un mot, lo « tu » èra l’universalitat ! Sens la revendicar, sens quasi i parèisser tocar.

Aital èra per nosautres Joan-Pau Verdier, d’aicí e d’endacòm mai e de pertot ; de pas classar, totjorn un bocin en avança, totjorn aquí e totjorn en defòra. Emb son biais de boirejar los mots e las doas lengas, l’occitana e la francèsa ; emb sos omenatges tanben, que ’quò siguessa d-a Léo Ferré, son « pairin » daus prumiers jorns, mas tanben, e nos en chal passar, d-a la Louise Michel o d-a la lenga vielha, d-a Periguers o d-a Van Gogh ; emb sas musicas arcaneladas, lo Joan-Pau se sabiá virar de tots los pans.

E mai d’un còp « contra suberna » coma l’Arnaut Daniel, en te justament los aver chantats e adobats a son eidèia, los trobadors.
I aviá la rebufada, mai, a la faiçon del Peire Cardenal, contra l’injustícia e la faussetat del monde. E que’n disiá pas se, lo Joan-Pau :
« Per sautar de la descasença
e viure un jorn de drech
chau laissar montar la colèra
e segur ne’n avem mestier. »

E lo biais tanben que la nos sabiá, lo Joan-Pau, la nos sabiá petaçar la nòstra vita, emb sas causas pus leugièras, emb lo fial d’aur de sas musicas. E n’òm ne’n podriá traire bravement, de vers o de tròç de sas chançons que vos ajudon trascimar lo reir-lutz.

Una votz, a deguna pariera, una pluma jamai amara, aquí lo que trobam a dire, lo que de sa perda la terra d’òc se’n sap mal, lo que lo monde entier ven de perdre.

Zo botarem emb la resta. Serem be oblejats, que ’quo es l’astrada de los que demòron. Coma totjorn quante lo temps nos fai segre, nos poda un tròç de las nòstras vitas, nos esmarna quitament. Mas çò que lo Joan-Pau nos aviá empeutat es pas preste de se marcir, mai quitará pas de regrelhar. Treicí a la nòstra darriera alenada.

« Chanti per tu… » ço-disiàs. E be aura, ’quo es nosautres que chantarem per tu, sens planger lo nòstre bufet, sens nos aplantar, e quitament si sovent nos poirem pas empaschar de se laissar eschampar quauqua gramena dins la solhièira nauta.


< Totas las novelas